Sleutels bij begrijpend lezen
Een tekst is net als een gebouw. Je hebt sleutels nodig om het gebouw binnen te komen. En in het gebouw zelf heb je ook sleutels nodig om verschillende kamers of lokalen te openen.
Je hebt meerdere sleutels nodig om een tekst te begrijpen. Bovendien zijn er meerdere soorten teksten. Elke soort tekst heeft een eigen leesdoel. Op de eerste dag gaan we aandacht besteden aan de leessleutels en de verschillende soorten teksten die er zijn.
Bij het lezen van een tekst kennen we drie fases. Alle drie de fases zijn belangrijk om een tekst goed te begrijpen en er mee aan de slag te gaan.
Fase 1: Voor het lezen
Voor het lezen leren de kinderen om eerste een helikopterview te hanteren. Ze bekijken de tekst zonder iets te lezen. Vervolgens lezen ze de titel en bekijken ze plaatjes in de tekst als die er zijn. Als ze dit gedaan hebben bedenken ze wat voor een soort tekst het is, wat het doel is van de schrijver en waar de tekst over gaat.
Tijdens de begrijpend leeslessen behandel ik vier hoofdsoorten teksten
- Informatieve tekst (weet/leertekst)
- Verhaaltekst (verzonnen teksten)
- Betogende teksten (mening/reclame teksten
- Instructieve teksten/ doe teksten
Fase 2: Tijdens het lezen
Tijdens deze fase zijn we na iedere alinea of iedere paragraaf ons aan het afvragen: ”Begrijp ik wat ik gelezen heb?” In deze fase leren ze de betekenis van woorden achterhalen van woorden die ze niet kennen. In deze fase komen we ook signaalwoorden tegen die zinnen en alinea’s aan elkaar verbinden. Bij elk signaalwoord hoort een tekst verband.
Voorbeeld:
Het signaalwoord maar……geeft aan dat er sprake is van een tegenstelling in de zin.
Voorbeeld: Hij heeft moeite met rekenen, maar lezen kan hij goed.
Fase 3: Na het lezen
In deze fase leren de kinderen
- De tekst samen te vatten
- Vragen te beantwoorden waarvan het antwoord letterlijk, deels of niet in de tekst staat.
- De tekst of een alinea in een schema te zetten.