Wanneer spreken we van leesproblemen en wanneer van dyslexie? Dyslexie zegt vooral iets over de ernst en de hardnekkigheid van het leesproblemen en spellingproblemen. Zwakke lezers of zwakke spellers kun je met intensieve leesbegeleiding of spellingbegeleiding, als het goed gebeurt, binnen 3 tot 6 maanden op niveau krijgen. Als deze kinderen eenmaal de smaak te pakken hebben, zullen ze weinig last hebben van lees- en spellingproblemen.
Dyslexie daarentegen is hardnekkig. Het verschil tussen leesproblemen en dyslexie zit hem daarom vooral in de hardnekkigheid. Om mee te kunnen met het niveau van de groep, is langdurige intensieve begeleiding van een jaar nodig. Dyslexie uit zich in het niet accuraat of langzaam lezen op woordniveau. Bij ernstige enkelvoudige dyslexie kan de school een vergoede behandeling aanvragen. Dit gebeurt door een dyslexie-instituut. Enkelvoudig wil zeggen dat het kind geen andere problemen heeft. Deze vergoeding is voor de 4% zwakste dyslecten in groep 3 t/m 8. Voor kinderen die daarbuiten vallen wordt het traject niet vergoed. Echter, deze kunnen uitstekend terecht voor bij leesspecialisten voor een kortdurende Intensieve Leesbegeleiding. Het kan zijn dat kinderen vooral moeite hebben met informatie die via de oren binnen komt. Deze kinderen zullen met name in groep 2 en 3 moeite hebben met het voorbereidend en het aanvankelijk lezen. Als ze eenmaal de fase van het aanvankelijk lezen voorbij zijn, zal het leesprobleem verholpen zijn en zal geschreven taal zelfs een belangrijk hulpmiddel zijn bij informatie die via de oren binnen komt zoals tijdens de lessen op school.
Tegenwoordig weten we al heel veel. Dyslexie is vast te stellen vanaf eind groep 3. Het signaleren van leesproblemen kan op school of door een leesspecialist gedaan worden. Het officieel vaststellen van dyslexie wordt gedaan door een GZ Psycholoog of een Orthopedagoog Generalist. Wanneer een kind een zeer zwakke score heeft op woordleestoetsen is het raadzaam om direct intensieve begeleiding te starten. Hoe eerder je begint, hoe groter de kans dat de leesachterstand wordt ingehaald. Bij het lezen geldt ook nog dat bij doublures het aantal maanden genoten leesonderwijs tellen. Dus wanneer een kind doubleert in groep 3 moet de score van de leestoets vergeleken worden met die van een kind in groep 4. Als je dat niet doet is de kans groot dat dyslexie niet of te laat onderkend wordt.
Bij het toetsen van de spelling, wordt de score van de toets vergeleken met de groep waarin hij of zij zit. Zowel bij de leesbegeleiding als de spelling begeleiding wordt teruggegaan naar klanken en letters, de structuur waarvan woorden zijn opgebouwd, naar het schrijven van moeilijke woorden en zinnen en verhaaltjes. Telkens wordt, ook bij het schrijven van korte tekstjes, teruggegaan naar de klanken en letters en de structuur van de woorden en de zinnen. Heel belangrijk dat zowel bij het lezen als het schrijven woordjes zowel geïsoleerd, als in context worden aangeboden.
Er is zeker wat aan te doen. Door goede Intensieve Leesbegeleiding en spellingbegeleiding, kunnen ernstige lees- en spellingsproblemen binnen 3 tot 6 maanden worden ingelopen. De belangrijkste kenmerken van goede intensieve begeleiding zijn: het herhaald lezen van een blad uit een leesboek; het oefenen met woordjes die woordkomen in dat boek; en het schrijven van de woordjes die je oefent. Meestal neem ik kinderen op met de videocamera van mijn telefoon als ze zelf de tekst gaan lezen. Ze leren dan goed naar zichzelf te luisteren. Van tevoren bespreken we waar we op gaan letten. Als het kind naar zijn of haar eigen filmpje kijkt, bespreken we in hoeverre dat gelukt is.
Dyslexie is één van de gevolgen van auditieve verwerkingsproblemen. Wanneer je merkt dat een kind met leesproblemen ook problemen heeft met praten of het goed formuleren van zinnen, is het raadzaam om te kijken over er iets te doen is aan de luistervaardigheid. Wanneer de luistervaardigheid niet optimaal is, is het leren lastig omdat het omzetten van geschreven taal in gesproken taal en andersom heel erg lastig. Als ik zeg dat ik dyslexiespecialist ben krijg ik steevast als reactie dat mensen zelf (al dan niet vastgesteld) dyslectisch zijn, of dat hun kinderen of familieleden dat zijn. Helemaal niet vreemd, want 1 op de 10 mensen heeft er last van. Wanneer dyslexie heel ernstig is, wordt het lastig in het dagelijks leven. De meeste volwassenen lijken zich erbij neergelegd te hebben. Maar er is wel degelijk wat aan te doen. Er zijn dyslexie instituten die gespecialiseerd zijn in dyslexie bij volwassenen. Met een geluidstherapie van Johansen IAS, kan wat gedaan worden aan de auditieve verwerkingsproblemen. Vaak zal het lees- en spellingsprobleem verbeteren. Bovendien zal elke therapie die je daarna volgt als het gaat om dyslexie, dyscalculie, afasie, dan beter aanslaan.
Heb je zelf, of één van je kinderen dyslexie? Heb je daar goede hulp bij gehad? Of juist niet? Wat zou je nog meer willen weten? Laat het me weten in een reactie hieronder. Je kunt ook altijd direct contact met me opnemen.
Als je vragen hebt over dit blog. Of als je wilt dat ik met jouw kind aan de slag ga. Neem dan contact op.